Van Notları (2 Aralık) Yardım çalışmaları

25 Kasım-2 Aralık arasında Van’da gönüllü olarak belediyenin yardım çalışmalarına katılan Ezgi’nin aktardığı notları paylaşıyoruz. 

Belediye Gönüllüleri

– Belediyesinin çağrısından sonra buraya gelen gönüllüler ortak bir çadırda kalıyor. Şuan ortalama 60 civarında gönüllü var. Gönüllü koordinasyonunu yapanlar günde ortalama 150 gönüllüye ihtiyaç olduğunu ifade ediyorlar.  Türkiye’nin birçok farklı şehrinden gelen gönüllüler var: İstanbul, Şırnak, Ankara, Eskişehir, Diyarbakır, Hakkari… 2-3 gün kalan da var, 1 aydır burada olan da var.

– Gönüllülerin yaptığı işler temel olarak depolardaki malzemelerin tasnif edilmesi, dağıtım paketlerinin oluşturulması, mahallelerde dağıtım yapılması ve çadır kurulması. Şu an tek depo üzerinde tasnif çalışmaları yapılıyor. Fakat gönderilen yardımlar özensiz ve düzensiz gönderilmiş ve bu nedenle de depoya yerleştirilirken malzemeler ayrı ayrı yerleştirilememiş. Depo içerisinde ihtiyaç duyulan malzemeleri aramak ve tasniflemek büyük bir vakit ve enerji kaybına sebep oluyor.

– Şu an depoda 4 çeşit paketleme yapılıyor. Bunlar: giysi, battaniye, gıda ve bebek malzemesi paketleri. Hazırlanan paketler de kamyonlarla bölgelere dağıtılıyor. Tasniflenmiş ve paketlenmiş gelen yardım paketleri ise burada hayat kurtarıyor denebilir. Örneğin Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin gönderdiği gıda paketleri gelir gelmez, dağıtımı çıktı ve buradaki işi ciddi olarak hafifletti.

– Yardım malzemelerin tasnifinin zorlaşmasının nedenlerinden biri de gönderilen malzemeler. Bikiniden tutun, saten pantolona, topuklu ayakkabıya ve hatta çimento torbasına kadar her şeyi bulmak mümkün yardım malzemeleri içerisinde. Kirli, yırtık kıyafetler de cabası. Gelen yardım torbalarından bunları tek tek ayıklamak gönüllülerin saatlerini alıyor. Büyük zahmetlerle hazırlanan bu paketler, yoksullar ve acil ihtiyaç sahipleri öncelikli olmak üzere her eve ulaştırılmaya çalışılıyor. Dağıtım da yine bu 6 bölgeli sistem üzerinden takip ediliyor. Dağıtım her sokağa ulaşılması hedefleniyor ve girilen sokakta ayrım yapılmadan tüm çadırlara paketler bırakılıyor.

– Gönüllüler arasında her bölge için dağıtım sorumluları var ve dağıtımı bu sorumlularla birlikte oluşturulan dağıtım grupları yapıyor. Bu sistem yeni yeni oturtulmaya başlamış durumda. Fakat depo içerisinde bizim bulunduğumuz günlerde verimli bir çalışma sistemi yoktu. Bunun sebeplerinden birinin de gönüllülerin bir kısmının kısa dönemli kalmaları ve sağlıklı bir deneyim aktarımının henüz oturtulamaması.

– Depoda en önemli eksik gıda ve bebeklerin ihtiyaçlarına dönük malzemeler.  Gıda yardımında bulunmak isteyenlerin gıdaları ayrı ayrı göndermek yerine bakliyat, yağ, pirinç, konserve vb malzemelerin bir arada paketlendiği gıda paketi hazırlamaları çok önemli. Böylece depoda bunların paketlenmesi için zaman ve enerji kaybedilmesinin önüne geçilebilir ve erzaklar çok daha hızlı ihtiyaç sahiplerine ulaştırılabilir. Benzer bir durum bebek paketleri için de geçerli. Bir diğer acil ihtiyaç gönüllü sayısının mümkün olduğu kadar arttırılması. Gönüllü sayısındaki artışla birlikte her gün ulaşılan aile sayısı ciddi oranda arttırılabilir.

Eğitim-Sen ve Kesk’in Çalışmaları

Van’da ana olarak çadır kent üzerinden bir çalışma yürütülüyor. Şuan 500 kişinin barınabileceği bir çadır kent kurulmuş durumda. Bu çadır kent sendikalıların ve dışarıdan gelen gönüllülerin çalışmalarıyla oluşturulmuş. Çadır kent içerisinde tuvaletler yapılmış ve şu anda da duş yeri yapılmaya çalışılıyor.

Yemek dağıtımı yapılmıyor, her aile aldığı yardımlarla kendi yemek ihtiyacını karşılıyor. Kesk’le birlikte gelen sağlık ekipleri, 1. Bölge’deki yardım merkezinin yanında kurulan sağlık merkezinde çalışıyorlar. Diğer gönüllülerin bir kısmı çadır kentin ihtiyaçlarını karşılıyor bir kısmı da Belediye deposunda tasnif çalışmaları yapıyor ve Kesk’in kendi araçlarıyla dağıtım yapıyorlar.

Şu an ikinci bir çadır kent kurmaya çalışıyorlar. Bunun için hazırlıklara başlanmış durumda ve buradaki acil ihtiyaçlar çadır ve bu çadır kentlerde çalışacak gönüllüler.

Demokratik Özgür Kadın Hareketi (DÖKH)

Deprem sonucu daha da fazla mağdur olan kadınlar arasında dayanışmayı sağlamak amacıyla Demokratik Özgür Kadın Hareketi de Van’daki yardım çalışmalarına katılıyor. Bu çalışmanın temel amacı depremzede kadınların ihtiyaçlarını belirleyip onları karşılamak. İhtiyaç tespiti için de kapı kapı dolaşıp anket yapıyorlar. Ankette kadınlara psikolojik destek isteyip istemedikleri de sorulmuş, kadınların tümü önce temel ihtiyaçlarının karşılanması gerektiğinden bahsediyor. Bunun üzerine gönüllüler “kadın ihtiyaç paketi” ve “bebek ihtiyaç paketi” hazırlayıp depremzedelere dağıtmaya başladılar fakat yardımların yetersizliği sebebiyle bu dağıtımlarda da aksamalar oluyor. Hareketteki kadınların söylediğine göre bazı evlerde erkekler karılarını ve çocuklarını bırakıp göç etmişler hatta bu mağdur kadınlardan bir tanesi Diyarbakır sığınma evine gönderilmiş.

Van Notları (30 Kasım) Sağlık personeli ve çadırkentler

Aşağıdaki notları, üç haftadır Van’da gönüllü olarak bulunan Gizem’in bize yolladığı emaildan derledik.

– Van’da çalışma koşulları yüzünden en fazla zorlanan iki grup var: Sağlık personeli ve polis. Ancak emniyetin personeline daha iyi şartlar sağlayabildiği ortada. Sağlık personeli ise deprem sonrası koşulları ile kendi kendine mücadele etmek zorunda bırakılmış. Bir yandan da işe devam etmezse karşı karşıya kalacağı uyarı, para cezalarının derdinde.

– Sağlık personeline aileleri ile birlikte kalabilecekleri düzgün bir ortam sağlanmış değil. 100. Yıl Hastanesi önünde 6-7 konteynır var. Personele ailelerinizi bırakarak tek kişi olarak bunlarda kalabilirsiniz deniyor. Üstelik hastane ağır hasarlı, konteynırlar tam diplerinde. Haliyle personel kendi imkanları ile barınma sağlıyor. Çadırların güvenli olmadığını, sabaha kadar çadırda nöbet bekleyip işe öyle geldiklerini söylüyorlar. Barınma koşulları biraz daha iyi durumda olanlar bile bu kadar eprem sonrası işlerini sürdürebilecek morale sahip değiller. Gelecekleri belirsizliğini koruduğundan daha da geriliyorlar.

– İskele ve Et Balık Kurumu önündeki çadır kentlerin durumu çok fena. İskele’de çadırkentler içinde kömür sobaları kullanılıyor, çadırlar çok bitişik. İskele’de çadırkent içinde psikososyal destek yok. Burada zemin de düzeltilmemiş. Et Balık Kurumunda ise sıcak yemek verilmiyor. Çadırkent sakinlerine bulaşıklarını yıkayabilecekleri bir yer de yapılmamış. Açık havada, yerde yıkıyorlar çamaşırları. Burada bir sürü boş çadır da var. Zaten çadırlar ağırlıklı Kızılay çadırı, içinde kalan olduğunda muşamba ile güçlendiriliyor. Ama kar yağdığında o çadırlar ne kadar dayanır belli değil.

Van Notları (26 Kasım 2011)

25 Kasım günü Van’a varan ve gönüllü olarak belediyenin yardım çalışmalarına katılacak olan Ezgi’nin aktardığı notları paylaşıyoruz. 

– Van’da gönüllü ihtiyaci kesinlikle çok fazla. Belediye’nin tasnif-dağıtım için halen çok fazla insan gücüne ihtiyaci var. Ulaşım masrafları burada en ciddi sorun. Bunun icin uçak şirketleri harekete gecirip, 1-2 indirimli sefer yapamazlar mı? Üniversite öğrencilerinden birçok gönüllü belediye ile iletişime geçiyormuş ama yol masrafı yüzünden gelemeyen çokmuş.

– Şu anda kıyafetleri tasnif ediyoruz. Gerçekten tavanlara kadar dolu, dev depolar var. Çoğunluğu kıyafet.

– Egitim-Sen’den gelen tırlar, araçlar doğrudan tasnif ve dağıtım için belediyeye gelebiliyor.  (Hale’den ek: VAKAD tırları da öyle)

– Gıda azalmış. Makarna ve bulgur kalmiş ellerinde ama özellikle mercimek, nohut gibi başka bakliyat ve salça gerekiyor. Bunun dışında her çeşit konserve ve esasen akla gelen her türlü çabuk bozulmayacak gıda maddesi.

Van Notları (26 Kasım 2011)

23 Ekim depreminin ardından ikinci kere Van’a giden ve yaklaşık bir ay orada kalarak yardım çalışmalarını ve Van’da hayatı yakından görecek olan Hale’nin gönderdiği notları paylaşıyoruz. Hale’den ve Van’da yardım çalışmalarını yakından görme fırsatı olan diğer arkadaşlarımızdan paylaşabileceğimiz notlar geldikçe bu sayfayı güncelleyeceğiz.

– İkinci hasar tespit sürmekte. Sonuçları şu anda gösterilmiyor. 1,5 ay içinde ilan edilecek, 1 ay itiraz imkanı olacak.

– Prefabriklerden kamplar oluşturulacak. Ve bu prefabriklerden hasar tespitte evleri kullanılamayacak durumda olanlar yararlanabilecek. Geri kalanlar muhtemelen kış sonuna kadar prefabrik verilemez bu şartlarda. Hasar tespit sonucu yanlış olanlar ise itiraz sonucunu bekleyeceklerinden aynı durumdalar.

–  Van merkez ve Erciş’te şu anda sadece 300 binanın yıkılması gündemde.

– Tüm yardımlar için başvuru İrfan Baştuğ Okulundaki beyaz masada yapılıyor. Dağıtım ekipleri de orada çalışıyor. AFAD’a gelen vatandaşlar da dilekçe yazmak için oraya yönlendiriliyor.

Van Notları (25 Kasım 2011) Mülteciler

Van’dan kendi notlarını paylaştığımız Hale aracılığıyla:

Van’da yaşayan mültecilere yönelik güzel bir dayanışma örneği hakkında bilgilendirme için yazıyorum. Van’dan aldığımız bilgilere göre;

“İstanbul’dan Ufuk ve Mehmet Van’daki mültecilerin durumunu başından beri takip ederek bu konuda bir yardım organizasyonu yürüttüler.  Toplanan yardımlar BDP Van İl Başkanı Av. Cüneyt Caniş’in de katkılarıyla, İHD Van Şubesi Sekreteri Sami Görendağ’ın koordine ettiği gönüllüler tarafından mültecilere ulaştırıldı. Van’daki mültecilerin yaşadığı çadırlar tek tek ziyaret edildi. Bir ailenin aylık tüm gıda ve temizlik ihtiyaçları karşılayacak paketler oluşturularak ihtiyaç sahibi mültecilere dağıtımı yapıldı. Van’ın çeşitli mahallelerinde ikamet eden toplam 40 aileye bu yardımlar ulaştırıldı.”

Bu dayanışmanın kurumsal bir yapı kaynağı veya aracılığıyla değil bireysel girişimlerle toplanıp dağıtım organizasyonu yapıldığını özellikle vurgulandı.

Van Notları (24 Kasım 2011) Van köyleri

23 Ekim depreminin ardından ikinci kere Van’a giden ve yaklaşık bir ay orada kalarak yardım çalışmalarını ve Van’da hayatı yakından görecek olan Hale’nin gönderdiği notları paylaşıyoruz. Hale’den ve Van’da yardım çalışmalarını yakından görme fırsatı olan diğer arkadaşlarımızdan paylaşabileceğimiz notlar geldikçe bu sayfayı güncelleyeceğiz.

– Şu anda köylerdeki barınma ihtiyacına ilişkin dağıtım ağırlıklı olarak birinci depremin sonrasında yapılan hasar tespite göre yapılmakta. Halbuki bazı köylerde ikinci deprem çok büyük bir hasar yaratmış durumda. Birinci depremden sonra ikinci dereceden hasarlı olarak görülen köylerin tamamıda ikinci deprem binaların büyük bölümü kullanılamaz durumda. Ancak bu köylere yapılacak konteynır dağıtımı ikinci deprem sonuçlarına göre ayarlanmış değil. Bu yüzden

Van Notları (21 Kasım 2011) Van şehri

23 Ekim depreminin ardından ikinci kere Van’a giden ve yaklaşık bir ay orada kalarak yardım çalışmalarını ve Van’da hayatı yakından görecek olan Hale’nin gönderdiği ilk notları paylaşıyoruz. Hale’den ve Van’da yardım çalışmalarını yakından görme fırsatı olan diğer arkadaşlarımızdan paylaşabileceğimiz notlar geldikçe bu sayfayı güncelleyeceğiz.

– Bugün tüm Van’ı baştan aşağı dolandım. Durum şu: Sokaklarda iki-üç aile var ancak. Çocuklar yalnız oynuyor. Öyle düşünün. Hiç zarar görmeyen evlerin önünde bile çadırlar kurulmuş, onlarda kalınıyor. İlk deprem sonrası ile karşılaştırma yapabildiğimden, ikinci deprem sonrası iki-üç katlı evlerden oluşan bazı mahalleler ve çok nadir bulunan bazı apartmanlar dışında Van’da sağlam bina yok diyebilirim.

– Van’ın ana merkezi ise çok kalabalık. İnsanlar boş boş dolaşıyor. Mağazalar açılmış. Sahipleri içeri girmiyor, ama çalışanlar mağazalara. Yani insanlar evlerine girmiyor ama hepsi hasarlı yüksek binaların altındaki mağazalara giriyor. Vanlının ikilemi diyelim. Bizim için de ikilem. “Dükkanlar açılmasın” desen şehirde bu işsizlikte kimse kalmayacak. “Açılsın” desen, belli ki ciddi hayati risk var.

– İkinci depremin yarattığı psikolojik hasar inanılmaz. Bir kere çocukları kimse eve sokamıyormuş. 24 saatte elliye yakın “ikinci depremi nasıl yaşadım” hikayesi dinledim. Birinci depremde böyle bir şey yoktu. Komplo teorisinin (“o patlayan bombaydı, deprem daha şiddetliydi” gibi) sonu yok. Burada kitlesel bir depresyon var. Açlığın-ölümün yanında hafif geliyor olabilir, ancak insanların hallerini görünce ne kadar ağır olduğunu anlıyorsun.

– Çok belli ki bir iki haftaya kalmaz burada akciğer enfeksiyonları patlar. İlginçtir, çocuk ilacından çok, yetişkinler için ilaç bulmakta zorluk çekiliyormuş.

– Çadırlarda hırsızlık olayları başlamış. Haliyle ıssız mahallelerdeki çadırların hiçbir güvenliği yok.- Belediye kriz merkezi Kale tarafındaki Kültürpark’a taşınmış. Belediye Van’ı değişik mahalleleri içeren beş bölgeye ayırmış. Burada kültürel olarak çadır kent mümkün değil diyorlar. Gerçekten de iki çadırkent büyük ölçüde boş. İnsanlar evlerinin önünde kaldıkları sürece, işleri buna göre ayarlamak gerekiyor. O yüzden çadırkent gibi iyice merkezi bir şeye kalkışmayacaklar. Onun yerine bu beş bölgede insanları olabildiğince biraraya taşıyacaklar. Bölgelerde çamaşırhane, dağıtım merkezi vesaire kuracaklar. BDP’li diğer belediyeler de bu bölgeleri evlat edilecek. Sarmaşık’ın 200 çadırlık çadırkent kurduğu doğru değilmiş.

– Son olarak, Belediye kardeş ev projesi başlatmıştı. Van’dan gitmek isteyenleri diğer kentlerdeki evlere yerleştiriyorlar. Ortaya çıkan şu ki depremzedelerin çoğu geri dönmemeyi düşündüğü için belli kentleri talep etmekte. Ancak burada bahar-yaz gibi çıkabilecek yeni bir krize de hazırlıklı olmak gerek. Belediyenin gönderdikleri evler belli dönemler için verildiğinden dışarıda kalabilirler. Valilik de depremzedeleri Haziran sonrası misafirhanede misafir edemeyebilir. Bu insanlar geri döndüğünde yeniden çadır sorunu yaşanabilir. Buna dair planlamanın şimdiden yapılması gerekiyor.